Nietolerancja laktozy

Nietolerancja laktozy – o co chodzi? Czym w ogóle jest laktoza?
Laktoza to dwucukier mleczny zbudowany z dwóch cząsteczek: glukozy i galaktozy występujący w mleku ssaków, czyli nie tylko mleku krowim ale także np. w kozim i owczym. Do jej trawienia niezbędny jest enzym – laktaza. Warto wspomnieć, że laktoza występuje nie tylko w pokarmach, ale także w niektórych lekach i suplementach( jako substancja pomocnicza).

O co chodzi z nietolerancją laktozy? Czy jest to rodzaj alergii?

Nietolerancja pokarmowa jest zupełnie innym problemem zdrowotnym niż alergia i pomimo iż te pojęcia są ze sobą mylone nie są ze sobą tożsame. Alergia powiązana jest z czynnością naszego układu immunologicznego (na białka mleka, a nie cukier mleczny) natomiast nietolerancja – układu pokarmowego. Nietolerancja laktozy wynika ze zbyt małej aktywności lub ilości enzymu (laktazy) trawiącego laktozę, przez co pozostaje ona niedostatecznie strawiona i z tym właśnie wiążą się nieprzyjemne dolegliwości.

Czy można nabyć nietolerancję laktozy?

Tak. Wyróżniamy nietolerancję laktozy pierwotną, genetycznie uwarunkowaną, a także wtórną która występuje w odpowiedzi na uszkodzenie śluzówki jelita cienkiego, które mogą byś skutkiem stanów zapalnych jelita, celiakii, infekcji wirusowych lub bakteryjnych.

Nietolerancja laktozy może także pojawić się z wiekiem i jest to proces zupełnie fizjologiczny, wynikający ze stopniowego zmniejszania się aktywności enzymu laktazy.

Jakie produkty mają najwięcej, a jakie najmniej laktozy?

Zdecydowanie najwięcej laktozy znajduje się w mleku krowim w proszku, a także w mleku zagęszczonym. Najmniej laktozy natomiast znajdować będzie się w serze feta oraz w serze twarogowym. Warto także wspomnieć, że w mlecznych napojach fermentowanych tj. kefirach, jogurtach w których faktycznie obecne są żywe kultury bakterii laktoza zostanie przez nie rozłożona, a więc co się z tym wiąże – ich spożywanie przez osoby z nietolerancją laktozy nie wywoła nieprzyjemnych dolegliwości.

Jak objawia się nietolerancja laktozy?

Objawami nietolerancji laktozy są:

-wzdęcia
-gazy
-ból brzucha
-biegunki
-uczucie przelewania i burczenia w brzuchu

Występują najczęściej od 30 minut do kilku godz. po spożyciu laktozy.

Jak leczy się nietolerancję laktozy?

Podstawową sprawą jest tutaj dietoterapia czyli dieta eliminacyjna lub ograniczająca spożycie produktów zawierających laktozę. (Wszystko zależy od tego jaka jest przyczyna nietolerancji). Warto pamiętać także o tym, że samo usunięcie tych produktów ze swojej diety nie wystarczy. Wszelkie eliminacje grup produktowych powinny być odpowiednio zastąpione. Eliminacja produktów mlecznych wraz z ich nieumiejętnym zastąpieniem innymi produktami może skutkować niedoborem wapnia. Bardzo często analizując sposób odżywiania pacjentów, którzy zgłaszają się do mnie z tym problemem widzę jedynie 30-40% pokrycie zapotrzebowania na ten składnik mineralny.

Jakie produkty warto włączyć do swojej diety, kiedy rezygnujemy z produktów mlecznych?

W przypadku nietolerancji laktozy (inaczej niż w alergii na białka mleka krowiego) można spożywać produkty mleczne bez laktozy, a takich mamy na rynku już coraz więcej. Poza tym aby dostarczyć odpowiednią podaż wapnia warto pamiętać o konserwach rybnych oraz o produktach roślinnych takich jak jarmuż, natka pietruszki, szpinak, fasola. Jednak należy także zdawać sobie sprawę iż z wielu z nich jest on słabo przyswajalny z powodu wysokiej zawartości kwasu szczawiowego czy kwasu fitynowego. Zasadna więc czasem jest suplementacja, natomiast decyzja o tym powinna być skonsultowana ze specjalistą, a jej dawka dobrana indywidualnie.

A co laktozą jeśli zdiagnozowano u Ciebie niedoczynność tarczycy lub/i hashimoto?

Pisałam o tym TUTAJ

W razie wątpliwości zachęcam do zadawania pytań, na które będę sukcesywnie odpowiadać dietetyk@aleksandrabak.pl

Aleksandra Bąk, dietetyk