Wapń – czy tylko dla zdrowych kości? Czym grozi jego niedobór?

Każdy wie, że wapń jest podstawowym budulcem naszych zębów i kości. Na tym jednak jego rola się nie kończy.

Poznaj inne funkcje wapnia w naszym organizmie:

• Bierze udział w przewodnictwie bodźców nerwowych
• Niezbędny do kurczliwości mięśni
• Aktywuje niektóre enzymy
• Uczestniczy w krzepnięciu krwi
• Uczestniczy w regulacji hormonalnej
• Niezbędny do prawidłowej pracy serca i układu naczyniowego
• Pomocny w obniżaniu ciśnienia krwi
• ważny w profilaktyce otyłości, cukrzycy, a także niektórych chorób nowotworowych m.in. sutka, prostaty i jelita grubego.

Jak dostarczyć odpowiednią ilość wapnia?

Badania pokazują, że Polacy pokrywają jednie 60% zapotrzebowania na wapń. Dlatego warto zwrócić uwagę na poniższe produkty, które są jego dobrym źródłem

• Produkty mleczne
• Konserwy rybne (spożywane wraz z ościami)
• Produkty roślinne takie jak: jarmuż, natka pietruszki, szpinak, suche nasiona fasoli
• Woda wysoko zmineralizowana o wysokiej zawartości wapnia

Warto także wiedzieć, że wapń jest szczególnie dobrze przyswajalny z produktów mlecznych dzięki obecności w niech laktozy oraz fosfolipidów natomiast zdecydowanie gorzej przyswaja się z produktów roślinnych. Odpowiedzialny za utrudnione wchłanianie jest kwas fitynowy i szczawiowy, oraz błonnik nierozpuszczalny. Poprawia wchłanialność także witamina D oraz niektóre aminokwasy.

Czy zatem zalecana jest suplementacja?

Po ewentualną suplementację należy sięgać z rozwagą i najlepiej po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem, ponieważ zbyt wysoka podaż wapnia z suplementacji (szacuje się powyżej 3-4g/dobę) może spowodować:

• zaburzenia wchłaniania innych składników mineralnych, np. żelaza, cynku i magnezu,
• choroby nerek,
• zwapnienie naczyń,
• zaburzenia funkcjonowania różnych układów w organizmie,
• zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych,
• raka prostaty

Z mojej praktyki:

Wywiad żywieniowy, który przeprowadzam z moimi pacjentami pozwala mi oszacować czy dana osoba dostarcza odpowiednią ilość wapnia ze swoją dotychczasową dietą, a także czy skorygowanie żywienia umożliwi realizację zapotrzebowania na ten składnik. Jeśli uznaję, że nie będzie to możliwe wówczas dopiero rozpisuję suplementację wskazując dawkę i rodzaj suplementu diety najlepszy moim zdaniem dla danego pacjenta.

Czym grozi niedobór wapnia?

Konsekwencjami niedoboru wapnia mogą być:

• Krzywica u dzieci
• Osteomalacja i zwiększone ryzyko osteoporozy u dorosłych
• Zwiększona pobudliwość
• Tężyczka
• Zaburzenia neurologiczne
• Wzrost ciśnienia tętniczego krwi

W razie wątpliwości zapraszam do zadawania pytań dietetyk@aleksandrabak.pl, na które będę sukcesywnie odpowiadać lub na konsultację. 

Aleksandra Bąk, dietetyk